Úrræði fyrir launafólk, tímalaunafólk og lausráðna í ljósi samkomubanns

– Síðast uppfært 2. apríl kl 17:30 –

Ný lög hafa verið sett um atvinnuleysisbætur vegna minnkaðs starfshlutfalls, greiðslur í sóttkví og ýmis önnur úrræði sem eru í vinnslu. Hér er leitast við að gefa yfirlit yfir þau réttindi og úrræði sem launafólki stendur til boða.

Úrræði þessi og réttindi eiga við um allt launafólk, hvort sem um starfsmaður er fastráðinn, lausráðinn eða í tímavinnu.  Þó er það svo að þeir sem voru í mjög lágu starfshlutfalli áður en heimsfaraldur skall á eiga að óbreyttu ekki rétt á atvinnuleysisbótum á móti skertu starfshlutfalli.

Minnkað starfshlutfall og atvinnuleysisbætur á móti.

• • Tímabundin úrræði gefa atvinnurekendum möguleika á að semja við starfmenn sína um tímabundna skerðingu á starfshlutfalli og á móti koma þá atvinnuleysisbætur frá Vinnumálastofnun. Þetta úrræði er sérstaklega hugsað til þess að hjálpa til við að launafólk og vinnuveitendur geti haldið ráðningarsambandi með öllum þeim réttindum og skyldum sem í því felast en um leið tekist á því þennan tímabundna samdrátt sem heimsfaraldurinn veldur.
  • Þessu úrræði er einnig ætlað að ná til fólks sem er í lausavinnu, tímavinnu eða skertu starfshlutfalli fyrir!  Ráðningarhlutfall þá ákvarðað út frá meðaltali vinnutíma undangenginna mánaða.  Engu að síður er vakin athygli á annmörkum reglna er varða þá sem eru í litlu starfshlutfalli.  Sjá neðar í lista…
  • Þetta úrræði byggir á samkomulagi milli launamanns og vinnuveitanda um hve mikil skerðing verður og þá um leið hver tilhögun skerðingarinnar og vinnutímaskila verður.  Einhliða ákvörðun vinnuveitanda er með öðrum orðum ekki í boði.
  • Ef til uppsagnar kemur þrátt fyrir þetta úrræði fellur þetta samkomulag úr gildi og við tekur fullur uppsagnarfrestur á fullum launum.
  • Upplýsingar á vef vinnumálastofnunar 
  • Upplýsingar á vef ASÍ
  • Reiknivél fyrir minnkað starfshlutfall á vef Vinnumálastofnunar
  • Reiknivél fyrir minnkað starfshlutfall frá KPMG
  • Umsókn um minnkað starfshlutfall vegna Covid 19 – er skilað hér
  • Helstu takmarkanir sem við höfum fundið á þessu úrræði eru eftirfarandi (Viðvarandi vinna er í gangi innan stéttarfélaga að fá bót mála):
    • Minnsta starfshlutfall sem á rétt á bótum samkvæmt þessum reglum er 25%, einnig þarf skerðing á starfshlutfalli að vera 20% eða meira (af fullu starfi) svo lægsta starfshlutfall, fyrir aðgerðir, sem getur nýtt sér úrræðið er 45%.
    • Úrræðið á að standa skólafólki og öðrum slíkum hópum einnig til boða en 45% starfshlutfall takmarkar þann hóp líklega töluvert.
    • Einnig eiga þeir sem eru í minna en 45% starfshlutfalli fyrir fleiri en einn atvinnurekanda ekki kost á því að nýta sér þetta úrræði.  Sá hópur kann að eiga rétt á einhverjum úrræðum í gegnum venjulega atvinnuleysisbótakerfið.
    • Fólki í skertu starfshlutfalli eiga að vera tryggðar tekjur+bætur allt að 700 þúsund krónum eða 90% af heildartekjum undangengina mánaða.  Sé hinsvegar farið niður í 25% starfshlutfall vega þungt ákvæði um hámark þeirra bóta sem greiddar eru út og því lýkur á að þessi hópur sjái umtalsvert meiri skerðingu á framfærslu sinni en áðurnefnd 10%
    • Á meðan starfsmaður er í skertu starfshlutfalli skerðist ávinnsla hans á orlofsrétti og annarra réttinda sem reiknast út frá launatekjum. Versta mögulega útkoma miðað við núverandi reglur er skerðing um rúmlega 4,5 daga á næsta orlofstímabili. (Miðað við 30 daga orlofsrétt og skert starfshlutfall í 2,5 mánuði).

Uppsögn í starfi / atvinnuleysi

• • Um uppsagnir sem orsakast af heimsfaraldri, samkomubanni og öðru tengdu COVID-19, gilda sömu reglur og um venjulegar uppsagnir.
  • Upplýsingar um uppsagnir ráðningarsambands á vinnuréttarvef ASÍ
  • Upplýsingar um atvinnuleysisbætur á vef Vinnumálastofnunar
  • Sótt er um atvinnuleysisbætur hér
  • Þegar sótt er um atvinnuleysisbætur er mikilvægt að gefa gefa upp til hvaða stéttarfélags félagsgjöld eiga að renna. Þannig er tryggt aðgengi að þeim réttindum og þjónustu sem stéttarfélögin bjóða.
  • Hafðu samband við skrifstofu RSÍ eða beint við félagið með tölvupósti á ftr(hjá)taeknifolk.is ef þörf er á aðstoð eða upplýsingar vantar til dæmis um lengd uppsagnarfrests eða önnur réttindi.

Greiðslur í sóttkví að fyrirskipan heilbrigðisyfirvalda

• • Þeir sem þurfa að sæta sóttkví að fyrirmælum heilbrigðisyfirvalda án þess að vera veikir eiga rétt á greiðslum frá Vinnumálastofnun. Þetta á við bæði um launafólk og sjálfstætt starfandi.
  • Einnig á viðkomandi rétt á greiðslum ef barn hans, 13 ára eða yngra þarf að fara í sóttkví.
  • Ef einhver óvissa er um hvort þú átt að fara í sóttkví, sendu þá inn skilaboð á Heilsuvera.is til að fá úr því skorið!
  • Greiðslur taka mið af meðaltali þeirra tekna sem gefnar hafa verið upp fyrir viðkomandi einstakling (reiknað endurgjald).
  • Atvinnurekandi á að greiða þeim laun sem settir eru í sóttkví að fyrirskipan heilbrigðisyfirvalda en svo á atvinnurekandi rétt á að fá bætur frá Vinnumálastofnun til baka vegna þessara launa.
  • Ef einhver misbrestur er á að atvinnurekandi standi skil á greiðslum til launamanns sem er í sóttkví getur hann sjálfur sótt um greiðslur vegna þessa til vinnumálastofnunar.
  • Stéttarfélagið og/eða skrifstofa RSÍ aðstoðar ef svo færi að sækja þurfi rétt fólks til greiðslna í sóttkví.
  • Upplýsingar og umsóknir eru á vef vinnnumálastofnunar

Ef þú smitast af COVID-19 áttu sama rétt og ef þú verður veik/veikur að öðrum ástæðum.

• • Um veikindi af völdum COVID-19 gilda sömu reglur og um önnur veikindi.
  • Veikindaréttur þinn er ákvarðaður af viðkomandi kjarasamningi.  Kannaðu rétt þinn hjá þínu stéttarfélagi ef þú ert ekki með hann á hreinu.
  • Sjúkrasjóður RSÍ er sameiginlegur sjúkrasjóður allra aðildarfélaga innan RSÍ og tekur hann við þegar veikindaréttur hjá vinnuveitanda er uppurinn.
  • Einnig eiga foreldara rétt vegna barna 13 ára og yngri og í tilfellum alvarlegra veikinda er sá réttur fyrir yngri en 18 ára.
  • Hjá sjúkrasjóði er hægt að sækja um sjúkradagpeninga og aðra styrki.
    • Sótt er um sjúkradagpeninga til úthlutunarnefndar, töluvpóstur:  isleifur(hjá)rafis.is
    • Sótt er um styrki á „Mínum síðum“ hér
  • Ef um langvarandi veikindi er að ræða eru þó nokkur úrræði í boði
    • Hægt er að sækja um framlengingu á sjúkradagpeningagreiðslum.
    • VIRK starfsendurhæfingasjóður aðstoðar þá sem lenda í tímabundinni örorku
    • Þegar réttur í sjúkrasjóði er uppurinn tekur almannatryggingakerfið og lífeyrissjóður þinn við.
    • Birta lífeyrissjóður er sá sjóður sem meirihluti félagsmanna aðildarfélaga innan RSÍ greiðir til,  kannaðu rétt þinn hjá þínum sjóð.

Greiðsluörðugleikar

• • Greiðsluhlé eða greiðslusamkomulag vegna íbúðalána.
    • Birta lífeyrissjóður og aðrir lífeyrissjóðir bjóða upp á úrræði til að styðja þá sem geta ekki staðið í skilum á sjóðsfélagalánum sínum.
    • Í „bandormi“ ríksistjórnarinnar sem tók gildi 30. mars 2020 er búið er að liðka fyrir skilmálabreytingum lána hjá lífeyrissjóðum og bönkum fyrir þá sem þurfa á aðstoð að halda með því að ekki er þörf á að þinglýsa pappírum eins og áður var heldur er hægt að ganga frá samkomulagi á fljótlegan hátt með rafrænu umsóknarferli.  (Sjá gr. 16 í bandormi)
    • Rafrænar umsóknir og nánari upplýsingar um úrræði Birtu lífeyrissjóðs eru hér
    • Ef greitt er í annan lífeyrissjóð, kíkið þá á heimasíður viðkomandi sjóðs,
    • Tengla á alla lífeyrissjóði má finna hér.
    • Bankar og lánastofnanir hafa flestir gefið út yfirlýsingar um sveigjanleika vegna lána auk annarra ráðstafanna. Kynntu þér málið á heimasíðum þeirra.
  • Í aðgerðapökkum ríkisstjórnarinnar, Reykjavíkurborgar og sveitarfélaga eru ýmis atriði sem koma t.d. barnafólki til góða.  Útfærsla er mislangt á veg komin en er í vinnslu.
    • Kynning á aðgerðapakka ríkisstjórnarinnar
    • Kynning á aðgerðapakka Reykjavíkurborgar
  • Greiðsla lífeyris- og stéttarfélagsgjalda. Birta lífeyrissjóður sér um innheimtu fyrir mörg stéttarfélög, þ.m.t. flest félög innan Rafiðnaðarsambands Íslands. FTR og FK þar með. Hjá Birtu hefur verið útfært  form á greiðslusamkomulagi fyrir þá launagreiðendur og sjálfstætt starfandi sem lenda í greiðsluvanda.
    • Nánari leiðbeinginar og umsóknareyðublað má finna hér.
  • Tímabundið greiðsluhlé á lánum til fyrirtækja. Bankar og lífeyrisjóðir hafa gengið frá samkomulagi um framkæmd á tímabundnu greiðsluhléi fyrirtækjalána.
    • Nánari upplýsingar um samkomulagið má finna hér. 
  • Opnað hefur verið fyrir úttekt á séreignarlífeyri fyrir þá sem þess þurfa í ljósi ástandsins. Vakin er athygli á að ekki er um skattfrjálsa úttekt að ræða heldur greiddur fullur tekjuskattur af þeirri upphæð sem tekin er út.  Einnig er vert að hafa í hugað með úttekt á eigin séreignasparnaði eru félagar í raun að taka lán hjá sjálfum sér og greiða fyrir með því að verða af framtíðarávöxtun þessara peninga.
    • Rafrænar umsóknir og nánari upplýsingar um úrræði Birtu lífeyrissjóðs eru hér

Símenntun og fjarnám

• • Fræðslusetrið sem þjónustar okkar greinar er Rafmennt.  Að auki er Rafmennt einnig tengiliður fyrir okkar greinar við menntasjóð rafiðngreina. Í þann sjóð renna menntagjöld sem greidd eru með launum allra sem starfa í okkar greinum. Rafmennt, í samstarfi við menntasjóð rafiðna, sér fram á að geta stigið vel inn í þjónustu við þá hópa í okkar greinum sem lenda í atvinnumissi eða verkefnaskorti.  Hjá Rafmennt er farvegur fyrir gerð námsefnis og til að halda fjarnámskeið og fjarfyrirlestra.  Rafmennt og menntsjóður Rafiðnaðarins geta því bæði boðið upp á aðstöðu, búnað og greiðslur til kennara, fyrirlesara eða höfunda námsefnis.  Endilega beinið öllum hugmyndum, stórum sem smáum til þeirra, ef þú hefur þekkingu fram að færa sem gæti gagnast öðrum þá getur hér verið möguleiki aukatekjum.
    • Einfalt er að koma á framfæri ábendingum og hugmyndum til Rafmenntar hér.
    • Jón Kjartan Kristinsson hjá Rafmennt stýrir verkefnum tengdum okkar greinum fagnar öllum samskiptum ef frekari upplýsinga er þörf.
    • Atvinnuleitendur eiga kost á því að sitja námskeið hjá Rafmennt sér að kostnaðarlausu!
  • Iðan fræðslusetur og Rafmennt hafa gert með sér samstarfssamning sem gefur félögum innan RSÍ kost á niðurgreiðslu á námskeiðsgjöldum þar.
    • Iðan fræðslusetur bíður upp á fjarnám og einnig örstutt vefnámskeið án endurgjalds og fleira áhugavert. 
  • Menntastyrkir.  Félagsmönnum í stéttarfélögum innan RSÍ standa til boða menntastyrkir og fleiri styrkir sem nýst geta á tímum sem þessum.
    • Sótt er um styrki á „Mínum síðum“ hér
  • Mikil vakning hefur verið fyrir því að framleiðendur búnaðar og hugbúnaðar bjóði upp á ókeypis námskeið og fræðslu á meðan faraldurinn varir.
    • Hér má finna yfirlit yfir frí fjarnámskeið fyrir tæknigreinar af ýmsum toga.

…og að auki!

• • Virk starfsendurhæfingasjóður hefur tekið saman efni fyrir þá sem lenda í bakslagi, þurfa að leita að nýju starfi og annað slíkt.

Ef einhverjar spurningar vakna hafið þá endilega samband við félagið með því að senda okkur línu á ftr(hjá)taeknifolk.is eða senda okkur skilaboð á Facebook.